Những vụ bê bối kinh điển trong ngành ô tô thế giới

Lỗi lốp làm lật ôtô, hàng chục triệu xe dính túi khí rởm Takata, lỗ thủng phun xăng “hỏa thiêu” hành khách, giấu thông tin lỗi động cơ nghiêm trọng... là những vụ bê bối xe hơi đình đám ở Mỹ.

1. GM chôn vùi Chrysler Airflow bằng cách “bôi nhọ”

Xuất hiện vào năm 1934, mẫu xe Chrysler Airflow trở thành một trong những loại xe tiên tiến có hiệu suất khí động học tốt nhất ở thời điểm đó, và đã tạo ra những nguy cơ soán ngôi vị trí hàng đầu của các hãng xe tên tuổi.

Điều đó khiến General Motors (GM) tỏ ra ghen tức vì một hãng xe nhỏ như Chrysler lại có thể tạo ra chiếc xe tiên tiến hơn bất cứ ô tô nào đang chạy trên đường. GM bắt đầu mua các quảng cáo trên tờ Saturday Evening Post và đăng tải tuyên bố Chrysler đã ăn cắp một thiết kế bí mật hàng đầu của GM, dù rằng nó chưa bao giờ được lộ diện, và cho rằng đó là một mẫu xe nguy hiểm trên đường phố.

Phản pháo lại, Chrysler đã phát hành một bộ phim thời sự gây sốc khi cho Airflow trình diễn hệ thống theo tiên tiến, cùng với loại lốp chạy ở tốc độ cao, trang bị kính an toàn khi bị ném quả bóng với tốc độ nhanh vẫn không hề vỡ, cùng với khả năng lao xuyên qua các ô cửa kính.

Không những thế kiến trúc thân liền khối của Airflow còn hoàn toàn bằng thép trong khi ở thời điểm đó hầu hết xe hơi vẫn sử dụng cả vật liệu bằng gỗ. Điều đó cho thấy nó hoàn toàn đáp ứng được các tiêu chuẩn an toàn hiện đại.

Nhưng trớ trêu thay, chiến dịch bôi nhọ của GM lại thành công. Nó đã khiến cho Airflow phải ngưng hoạt động vào năm 1937.

2. Tucker bị cáo buộc gian lận kinh doanh

Ra đời năm 1948, hãng xe Tucker đã chiếm được hình ảnh trước công chúng nhờ thiết kế hợp lý, đậm nét, tính năng an toàn tiên tiến và chiến dịch gây quỹ của người sáng lập Preston tucker.

Là một nhà thiết kế thành công trong lĩnh vực tháp pháo của hải quân Mỹ trong thời kỳ chiến tranh, Tucker đã ra chiến dịch quảng cáo rầm rộ trên cả nước và thực hiện cuộc du hành khắp đất Mỹ để lăng xê về mẫu xe tương lai của mình, đồng thời bán cổ phiếu và thu lại khoản tiền mặt để gây quỹ sản xuất ô tô. Nhưng công ty gần như đã phá sản ngay từ đầu, bởi số tiền mà Tucker huy động được cũng chỉ đủ để duy trì hệ thống chiếu sáng tại nhà máy của mình ở Chicago.

Trong khi với các tính năng an toàn tiên tiến như một túi hơi, hệ thống thiết bị gia cố an toàn, kính chắn gió chống vỡ và một đèn pha trung tâm và hệ thống truyền động bánh trước, Tucker 48 thực sự được tin tạo ra sự đột phá trong việc bảo vệ lái xe. Nhưng thật không may, thực tiễn kinh doanh của công ty lại rất khả nghi. Để có tiền mặt, Tucker còn bán cả các phụ kiện cho các khách hàng khi mà xe của họ chưa được xây dựng, và công việc sản xuất đã phải trì hoãn khi chính phủ can thiệp. Năm 1950, công ty bị truy tố vì tội gian lận và phải đóng cửa.

Kết quả chỉ có đúng duy nhất 51 xe được Tucker sản xuất. Cho đến nay chính vì số lượng hiếm có và tai tiếng của Tucker trong lịch sử lại phần nào khiến xe Tucker trở thành xế cổ đáng mong ước nhất, với giá bán vào tháng 8 năm ngoái đắt cắt cổ khoảng 1.567.500 USD.

3. Giấu thông tin nguy cơ chết người do lỗi động cơ 6,5 triệu xe

Năm 1969, Cục An toàn Giao thông Mỹ (NHTSA) đã nhận một báo cáo của GM về những khiếm khuyến trong động cơ Chevrolet có thể gây ran guy cơ chết người. GM lúc đó cho biết có 172 báo cáo cho biết động cơ Chevrolet bị lỗi, gây ra 63 vụ tai nạn và 18 người bị thương vong.

Nhưng điều đáng chỉ trích ở chỗ, GM và NHTSA lại phớt lờ nguy cơ này và giữ im lặng trong gần 3 năm trước khi công khai thừa nhận vấn đề này.

Loại động cơ đuwọc sử dụng trong các xe Chevy suốt những năm 1965-1969 có thể gây ra các vấn đề về tốc độ, tạo ra mô-men quay động cơ trượt khỏi vị trí, thanh nối bướm ga bị căng thẳng và tạo ra việc tăng tốc ngoài ý muốn. Các hiện tượng cũng có thể khiến các hộp số truyền động hoạt động không đúng vị trí làm cho xe rất khó di chuyển tới chỗ đỗ. Trong suốt cuộc tiến hành điều tra, GM đã tiết lộ với NHTSA rằng các vấn đề động cơ này đã đã xuất hiện trên các xe của mình từ năm 1958.

Cho tới khi hệ thống động cơ cùng với lỗi mã lực diễn ra tràn lan trong những năm 1960 đã khiến hệ thống truyền thông để mắt tới. Lúc đó, vào ngày 5.12.1971, GM mới chính thức phát đi thông báo triệu hồi 6.5 triệu xe để sửa lỗi.

4. Ford Pinto phun xăng “hỏa thiêu” khoang hành khách

Ra mắt vào năm 1971, Pinto đã tạo ra làn sóng nhập khẩu xe cho phân khúc thị trường tầm thấp. Trong thời gian ngắn, mẫu xe đã đạt được thành công lớn, bán ra 328.275 chiếc ngay trong năm đầu tiên. Nhưng đáng buồn Pinto lại dĩnh một lỗ hổng chết người và tồi hơn là Ford đã biết về điều này.

Khi có va chạm từ phía sau, cổ bình nhiên liệu của Pinto có thể bị tách ra và đâm thủng cả bình nhiên liệu, khiến nhiên liệu phun vào khoang hành khách và có thể bốc cháy. Một cuộc điều tra vào năm 1977 tiết lộ, Ford đã biết về điều này thậm chí trước cả khi đi vào sản xuất Pinto, nhưng đã quyến định vẫn sản xuất và chỉ chi ra có 1 USD để thêm lớp bảo vệ cho bình xăng.

Sau đó Ford đã bị chỉ trích thậm tệ về những nguy cơ mà lỗi bình xăng này có thể khiến số người bị tử vong mỗi năm. Trước áp lực của công chúng, năm 1978 Ford đã phải thu hồi 1.5 triệu xe Pinto để sửa hệ thống nhiên liệu. Nhưng con số 900 người chết do lỗi xe này gây ra đã khiến Ford phải đổ hàng trăm triệu USD để bồi thường trong những vụ kiện dân sự và phải mất thời gian khá dài mới dàn xếp được.

5. Lỗi hộp số xe Ford khiến hàng trăm người thương vong

Không chỉ lao đao vì phải trả số tiền khổng lồ cho các nạn nhân liên quan đến Pinto, Ford còn đối mặt với thảm họa triệu hồi xe vào năm 1980 sau khi NHTSA côn bố kết quả của cuộc điều tra trong 3 năm, phát hiện ra hộp số tự động của Ford được sản xuất vào những năm 1966-1980 bị lỗi khiến lái xe không có thể bị trượt lái khi đỗ xe, làm cho xe bị lăn bất ngờ.

Vẫn như Pinto, trường hợp này Ford được cho là đã biết trước từ năm 1972. Nhưng đã không muốn bỏ ra vài đồng xu chỉ với 0,03 USD để sửa lỗi hộp số cho mỗi chiếc xe. Song công ty này đã phải trả cái giá đắt tới 20 triệu USD cho các nạn nhân và gia đình của họ do lỗi hộp số Ford gây ra.

Sau khi phát hiện khiếm khuyết hộp số xe Ford đã gây ra 777 vụ tai nạn, làm 259 người bị thương và 23 người chết, NHTSA đã ban hành lệnh thu hồi 23 triệu xe khiến Ford có thể phá sản ngay lập tức. Để gỡ thế nguy, giới chóp bu của Ford đã thỏa thuận sửa lỗi cho 23 triệu xe. 

6. Xe Audi “thập tử nhất sinh” vì thông tin sai lệch

Đến nay có thể nói Audi là một trong những gã khổng lồ trong làng xe sang trên thế giới. Nhưng vào cuối những năm 1980, hãng xe này đã phải “điên đầu” khi đối diện trước những thông tin tồi tệ khiến nó hầu như bị gạt ra khỏi thị trường xe Mỹ. Cụ thể, năm 1982, hãng xe tung ra mẫu sedan thể thao, kiểu dáng đẹp Audi 5000 mở cửa cho Audi đi vào phân khúc xe sang cao cấp.

Thật không may, hình ảnh công ty đã bị nhấn chìm thê thảm vào ngày 23.11.1986, khi chương trình 60 Minutes của đài CBS chạy một bản tin gây sốc về Audi 5000. Các khách hàng sở hữu xe đều tuyên bố rằng Audi 5000 của họ gặp lỗi đột ngột tăng tốc. Để chứng minh 60 Minutes cho chạy thử Audi 5000.

Tuy nhiên Audi phản hồi lạnh lùng rằng, tất cả các vụ tai nạn đều do lỗi lái xe. Trong thực tế, công ty đã đúng, các kết quả kiểm tra tại Mỹ, Canada, Nhật Bản đã kết luận rằng lái xe đã nhấn nhầm phanh vào chân ga, làm cho hệ thống phanh không hoạt động mà lại khiến xe tăng tốc vọt lên.

Dù là vậy, nhưng chương trình 60 Minutes đã lan tỏa và khiến cho doanh số của xe Audi đang ở ngưỡng hơn 75 nghìn chiếc vào năm 1985 bỗng sụt giảm xuống chỉ còn 12 nghìn xe vào năm 1991, gây thiệt hại khủng khiếp cho Audi. Song phải gần 30 năm sau đấy, chương trình 60 Minutes mới dính “án” là một trong những chương trình tồi tệ nhất trong lịch sử báo chí hiện đại.

7. Thảm họa lốp Firestone làm lật xe Ford Explorer

Vào năm 1990, Ford phát hành mẫu SUV hoàn toàn mới Explorer đã nhanh chóng chiếm thị phần 7% trên thị trường xe hơi Mỹ. Đến năm 1999, hãng xe này đã chiếm tới gần 20% khi nó được người Mỹ ưa dùng. Nhưng những vụ tai nạn liên quan đến lật xe Ford do lỗi lốp Firestone đã khiến dân Mỹ bị ám ảnh.

Điều đáng buồn ở chỗ khi NHTSA chất vấn, cả Ford và Firestone lại đổ lỗi cho nhau trong những vụ lật xe. Đối diện với trách nhiệm về 100 người thiệt mạng trên thế giới, công ty lốp Firestone đã buộc phải triệu hồi 6.5 triệu lốp, và cho rằng đó là do lỗi áp suất lốp thấp và do hiện tượng nóng lốp gây ra. Sau đó vài tháng Ford cũng đã triệu hồi thêm 13 triệu lốp xe này. Vụ bê bối đã khiến “đôi bạn thân” Ford và Firestone chia tay nhau sau gần 100 năm hợp tác.

8. Toyota đánh lừa công chúng về lỗi tăng ga đột ngột

Trong năm 2012, sau nhiều năm phủ nhận về lỗi tăng tốc ngoài ý muốn của nhiều mẫu xe Toyota và cả xe sang Lexus dù đã có bằng chứng, Toyota đã phải đồng ý trả cho Chính phủ Mỹ khoản tiền 1,2 tỷ USD để tránh bị truy tố hình sự.

Ban đầu Toyota không chịu thừa nhận và đổ lỗi cho lái xe chứ không phải lỗi bàn đạp ga, thậm chí công ty này còn che giấu cả lỗ hổng trong việc lắp ráp chân ga đã gây ra hiện tượng tăng tốc bất ngờ.

Đến năm 2009, Toyota chính thức “điêu đứng” khi giới chức Mỹ cho phát hành đoạn ghi âm một cuộc gọi 911 từ Văn phòng kiểm soát giao thông ở California khi chiếc xe Lexus của một nhân viên văn phòng này bắt đầu có hiện tượng tăng tốc bất ngờ lên tới 125 dặm/giờ (202 km/h) trước khi  gặp nạn khiến 4 người chết. Nhưng phải ba năm sau đó, Toyota mới thừa nhận mình đã lừa công chúng và lập tức triệu hồi 9.3 triệu xe bị lỗi trên toàn cầu.

9. Lỗi túi khí Takata khiến 17 triệu xe đứng trước nguy cơ triệu hồi

Đã có rất nhiều đợt triệu hồi và những vụ bê bối ảnh hưởng tới hàng triệu xe, nhưng có lẽ chưa lần nào một lỗi như loại túi khí Takata lại liên lụy tới 10 hãng xe lớn nhất thế giới và ít nhất 17 triệu xe đã bán ra trên khắp thế giới. Vào những năm 2000-2008, hãng Takata Nhật Bản sản xuất các túi khí này nhưng nó đã dính lỗi khi gặp độ ẩm khiến túi khí dễ bị vỡ, làm vỏ kim loại cũng như hóa chất trong nó bắn ra, gây thương vong cho người trong xe.

Một cuộc điều tra của tờ New York Times cáo buộc rằng, cả Takata và Honda đã biết về lỗi túi khí này từ đầu năm 2004 nhưng lại không báo cáo với NHTSA. Chính phủ Mỹ sau đó đã buộc Honda phải nộp phạt 70 triệu USD, riêng Takata phải nộp 14 nghìn USD/ngày trong tổng số ngày đã không hợp tác với cuộc điều tra của liên bang.

Trong khi đó, có tới 10 nhà sản xuất xe đang phải xoay sở để sửa lỗi túi khí và ước chừng đã có tới 30 triệu xe đang có loại túi khí nguy hiểm này. Trong khi sự bê bối của túi khí này đã diễn ra suốt nhiều thập kỷ qua. Rất nhiều hãng xe cũng đang nỗ lực triệu hồi xe để sửa chữa túi khí đảm bảo an toàn cho người dùng.

10. Chevy Cobalt-mẫu xe cẩu thả nhất trong lịch sử

Mẫu compact Chevy Cobalt xuất hiện và "chết yểu" nhanh chóng trong lòng người tiêu dùng Mỹ. Nó đã được xếp hạng cùng với Ford Pinto, thuộc một trong những mẫu xe nguy hiểm và thiết kế ẩu nhất từng được bán ra. Năm 2007, GM đã thu hồi 98 nghìn xe này vì nó không đáp ứng được các tiêu chuẩn an toàn của liên bang.

Thêm nữa, năm 2010, lỗi hệ thống truyền lực tay lái đã khiến GM tiếp tục triệu hồi 1.3 triệu xe. Điều làm “ô danh” Cobalt hơn nữa là hệ thống đánh lửa bị lỗi, hệ thống túi khí và chống bó cứng phanh không an toàn làm cho tai nạn xe cực kỳ nguy hiểm.

Điều đáng sợ hơn, GM được cho là đã biết về lỗi xe này từ đầu năm 2004 nhưng lại giấu đi vì cho rằng để sửa nó quá đắt đỏ. Sau 9 năm lưu hành và làm 13 người thiệt mạng, GM cuối cùng cũng đã quyết định thu hồi 2.6 triệu xe Cobalt. Dù mất 10 triệu USD trong những vụ kiện dân sự, GM cũng cố gắng đổ lỗi này nọ nhưng mới đây nhất, hãng xe này đã thừa nhận lỗi đánh lửa của xe đã khiến con số thương vong lên tới 90 trường hợp.

Tổng hợp (Theo Danviet.vn)