Bộ não của bạn sẽ thay đổi như thế nào khi sống ở ngoài không gian?

Các phi hành gia sống ở ngoài không gian trong một thời gian dài có thể bị thay đổi cấu trúc não. Đây là nguyên nhân dẫn đến một số triệu chứng bất thường mà họ có thể gặp phải khi quay về Trái Đất.

Trong một nghiên cứu mới nhất, các nhà nghiên cứu đã quét não bộ của 34 nhà du hành vào thời điểm trước và sau khi họ vào không gian. 18 phi hành gia tham gia vào các sứ mệnh dài hạn (trung bình hơn 6 tháng) trên Trạm Không gian Quốc tế và 16 phi hành gia tham gia vào các sứ mệnh ngắn hạn (trung bình khoảng 2 tuần) ở các chuyến bay ngắn.

Kết quả nghiên cứu cho thấy hầu hết các nhà du hành tham gia vào những sứ mệnh dài hạn đều có nhiều thay đổi nghiêm trọng với cấu trúc não sau khi họ trở về từ không gian: não dịch về phía hộp sọ nhiều hơn và xuất hiện một khoảng hẹp ở dịch não tủy (chất lỏng trong suốt giữa não và lớp phủ bên ngoài, và giữa tủy não và lớp bên ngoài của nó). Trong khi đó, các phi hành gia tham gia những sứ mệnh ngắn ngày không có sự thay đổi này.

Hình ảnh chụp cộng hưởng từ (MRI) bộ não của một phi hành gia vào thời điểm trước (hình A) và sau (hình B) thời gian dài sống trong môi trường không trọng lực ở không gian vũ trụ. Ảnh: The New England Journal of Medicine ©2017.

Thêm vào đó, nghiên cứu này cho thấy 94% các phi hành gia thực hiện những sứ mệnh kéo dài cũng bị thu hẹp khoảng trống của rãnh não ở vùng não trung tâm, và phần rãnh não ở não trước. Đây là nơi phân chia thùy trán và thùy trước trán (hai trong năm thùy chính của não). Chỉ có 19% nhà du hành ở các sứ mệnh ngắn ngày mới có sự thay đổi ở vùng trung tâm não bộ như thế này.

“Đây là một trong những nghiên cứu đánh giá toàn diện nhất về ảnh hưởng của việc du hành không gian đến não bộ. Trước đây, các nhà nghiên cứu đã biết được điều này, vì rõ ràng điều kiện môi trường không trọng lực sẽ ảnh hưởng nhiều đến cơ thể người,” đồng tác giả của nghiên cứu, tiến sĩ Michael Antonucci, một nhà thần kinh học tại Đại học Y dược South Carolina (MUSC), cho biết.

“Những thay đổi về não bộ có thể giải thích cho lý do tại sao các phi hành gia thường gặp những triệu chứng bất thường khi quay về Trái Đất từ không gian. Nghiên cứu này sẽ xem xét và xác định những vấn đề mà con người sẽ gặp phải trong những chương trình du hành không gian lâu năm trong tương lai, mà sắp tới là cuộc viễn chinh đến Sao Hỏa.”

Những phát hiện này giúp các nhà nghiên cứu hiểu rõ hơn về tình trạng của một số phi hành gia, gọi là hội chứng tăng áp lực nội sọ gây suy giảm thị lực, gọi tắt là hội chứng VIIP. Các nhà du hành mắc hội chứng này sẽ bị mờ mắt và nhìn kém đi, cũng như bị sưng cầu mắt và hộp sọ bên trong bị tăng áp lực.

Không rõ nguyên nhân gây ra hội chứng VIIP trên các phi hành gia, nhưng trong nghiên cứu mới này, ba nhà du hành có triệu chứng của hội chứng VIIP khi họ quay về Trái Đất, và cả ba người đều bị thu hẹp rãnh não trung tâm.

Các nhà nghiên cứu đã đặt giả thuyết, rằng sự thay đổi ở vùng não trước cùng với việc nhiều mô tập trung ở nơi đây đã khiến dòng chảy của dịch não tủy bị tắc nghẽn, khiến áp lực tăng lên trong hộp sọ và dẫn đến sưng dây thần kinh của cầu mắt. Tuy vậy, cần nhiều ảnh chụp thực tế để chứng minh giả thuyết này.

Tiến sĩ Donna Roberts, Phó Giáo sư về X-quang tại MUSC, người dẫn đầu nghiên cứu, cho biết cần đánh giá thêm nhiều não bộ của các phi hành gia khác để xác định rằng tình trạng này có kéo dài vĩnh viễn hay chỉ một thời gian ngắn sau khi họ trở về Trái Đất. Hiện nay, những phi hành gia tham gia nghiên cứu phải quét não lại một lần sau 4 đến 10 ngày.

Các nhà khoa học hy vọng kết quả của nghiên cứu có thể giúp được họ hiểu rõ hơn về ảnh hưởng của những chuyến đi kéo dài trong không gian, và cách khắc phục vấn đề này. “Việc tiếp xúc với môi trường không trọng lực thật nguy hiểm nếu ta không biết rõ về nó, ta cần tìm ra biện pháp du hành không gian an toàn hơn,” Roberts cho biết.

Theo Khampha.vn/Live Science

bộ não

cấu trúc não

ngoài không gian

phi hành gia

trái đất