Ngôi nhà văn hóa Việt tại Vương quốc Anh: Kết nối kiều bào với cội nguồn

Tọa lạc trong một tòa nhà di sản 117 năm tuổi tại trung tâm thị trấn Middleton, thành phố Manchester – công trình được xếp hạng bảo tồn quốc gia và do kiến trúc sư lừng danh người Anh Edgar Wood thiết kế – “Saigon Lotus: Ngôi nhà Văn hoá Việt – Anh” chính thức được chị Nhung đăng ký bản quyền sở hữu trí tuệ tại vương quốc Anh.

Du khách quốc tế thích thú với không gian đậm chất văn hóa Việt Nam của quán.

Điều đặc biệt, ngày ra đời của Saigon Lotus tại Middleton lại trùng khớp với những cột mốc đầy ý nghĩa trong hành trình của chị: đúng 10 năm trước khi chị được Liên Hợp Quốc tin tưởng lựa chọn là đại diện thanh niên Việt Nam tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Lãnh đạo Trẻ Châu Á – Thái Bình Dương 2004 tại Hiroshima (Nhật Bản), và 2014 sau 10 năm cũng là thời điểm ý nghĩa Saigon Lotus chi nhánh đầu tiên được thành lập tại Ancoats (Manchester, 2014).

Đúng 10 năm sau, năm 2024, Saigon Lotus tại Middleton chính thức ra đời với một sứ mệnh và tầm nhìn mới: vươn mình trở thành Ngôi Nhà Văn hoá Việt – Anh tại Manchester, nơi kết nối cộng đồng kiều bào với cội nguồn dân tộc, đồng thời quảng bá tinh hoa văn hoá Việt Nam đến bạn bè quốc tế.

Saigon Lotus là sự hòa quyện diệu kỳ giữa kiến trúc cổ vương quốc Anh bên ngoài và phong cách trang trí decor đậm chất văn hóa Việt bên trong, tạo nên sự kết hợp độc đáo mang lại cảm giác thân thuộc và ấm áp với mọi du khách người Việt hay bạn bè quốc tế đến thăm.

Với không gian mang đậm dấu ấn lịch sử, tinh hoa văn hóa Việt Nam và các hoạt động cộng đồng tập trung mảng ngôn ngữ tiếng Việt, văn hóa và nghệ thuật, Saigon Lotus đang từng bước khẳng định vị thế là một trung tâm văn hoá nghệ thuật cộng đồng sống động, lan tỏa tinh thần Việt trên đất Anh.

Từ một nhà hàng ẩm thực thuần Việt, ngay từ ngày đầu thành lập, chị Nhung đã có tầm nhìn ước mơ nâng tầm Saigon Lotus trở thành trung tâm văn hóa Việt Nam - vương quốc Anh với thiết kế giản dị, song mang đậm nét văn hóa Việt Nam truyền thống với những bức tranh phong cảnh đặc trưng phố cổ Hội An, phố cổ Hà Nội, chợ Bến Thành, cầu tràng tiền Huế vẽ bằng tay lên những chiếc nón lá Việt Nam, đèn lồng Hội An và đồ mây tre trang trí trên bức tường làm bằng mây theo hình bản đồ Việt Nam, góc check in phố cổ Hội An, cùng bộ bàn ghế gỗ chạm trổ hoa văn truyền thống Việt, Saigon Lotus tạo nên một không gian văn hóa đầy ý nghĩa, không chỉ là nơi hội tụ cộng đồng người Việt tại Manchester mà còn thu hút sự quan tâm sâu sắc của bạn bè quốc tế tại Anh và du khách quốc tế đến thành phố Manchester.

Chị Phạm Thị Thanh Nhung, chủ nhân và người sáng lập Saigon Lotus, chia sẻ: “Chúng tôi mang di sản UNESCO của phố cổ Hội An - từ ẩm thực, văn hóa đến tinh thần cộng đồng - đến ngôi nhà văn hóa Saigon Lotus. Mỗi chi tiết tại đây đều tái hiện vẻ đẹp vượt thời gian của Phố cổ Hội An, tạo nên một không gian giao thoa văn hóa ấm áp”.

Ý tưởng Saigon Lotus chín muồi ra đời sau gần 20 năm chị Nhung bôn ba học tập, trải nghiệm đi quốc tế và sinh sống tại Anh với nỗi niềm sâu nặng dành cho quê hương, văn hóa cội nguồn và khát vọng gìn giữ và truyền lửa cho thế hệ sau trên miền đất mới. Từng là một “công dân toàn cầu”, đại diện cho tuổi trẻ Việt Nam tại Hội Nghị Thượng đỉnh Lãnh Đạo Trẻ Toàn Cầu (Global Youth Leadership Summit) do Liên Hợp Quốc tổ chức tháng 10 năm 2006 tại trụ sở Liên Hiệp Quốc, New York, Mỹ nơi Nhung chính thức được Liên Hiệp Quốc vinh danh với sứ mệnh “Phát Ngôn Viên về Các Mục Tiêu Phát Triển Bền Vững”. Hơn 2 thập kỷ học tập, sinh sống và làm việc tại Vương quốc Anh, chị Nhung càng hiểu rõ ý nghĩa và sự cần thiết phải kết nối các thế hệ với cội nguồn dân tộc Việt thông qua văn hóa, truyền thống, và gia đình. Đây cũng là sự tri ân, tưởng nhớ tới người bạn thân nhất của chị, người đã đồng hành sát cánh cùng chị trong hành trình vì cộng đồng từ những ngày đầu tiên, chị Thuong Nguyen Sobey, sáng lập Mạng Lưới Ung Thư Vú Việt Nam, qua đời năm 2015 vì bệnh ung thư vú.

Sự kiện nổi bật gần đây là đêm nhạc gây quỹ ung thư cho bệnh nhân ung thư Việt Nam “Open Mic Charity Event” do Saigon Lotus tổ chức thu hút hơn 35 khách quốc tế, bao gồm Sir Alan Godson, nguyên thị trưởng Rochdale cùng 6 đại diện từ các đảng chính trị Anh. Sự hiện diện của các nhân vật chính trị có tầm ảnh hưởng tại Rochdale, Manchester là minh chứng cho sự công nhận và ủng hộ mạnh mẽ từ chính quyền địa phương đối với những đóng góp ý nghĩa trong cộng đồng của Saigon Lotus.

Saigon Lotus giới thiệu nền ẩm thực phong phú, tinh tế và độc đáo của Việt Nam qua những món ăn truyền thống, ẩm thực đường phố trứ danh được phục vụ tại các sự kiện cộng đồng như lễ hội trung thu ngày 4/10 vừa qua.

Các buổi thực hành làm lồng đèn truyền thống của trung tâm và cuộc thi gói chả nem, gỏi cuốn và bánh chưng đẹp nhất sắp diễn ra vào tháng 2 năm 2026 đón Tết cổ truyền tại Saigon Lotus cũng góp phần lan tỏa hình ảnh, giá trị văn hóa Việt đến bạn bè quốc tế.

Theo lời kể của chị Nhung, để mang những tác phẩm thủ công mỹ nghệ đậm chất Việt Nam đến Manchester, chị đã vượt hàng ngàn cây số, từ Việt Nam đến những con đường làng gập ghềnh ở phía Bắc Hà Nội, nơi các nghệ nhân bậc thầy vẫn lưu giữ nghề truyền thống. Tại đây, chị gặp một nghệ nhân tài năng hơn 90 tuổi (cách đây 10 năm), người từng được vinh danh trong nước và quốc tế về tài nghệ tinh xảo của ông với các sản phẩm mây tre độc đáo. Với đôi tay tài hoa, ông đã tỉ mỉ tạo nên những chiếc giỏ tre, hộp mây và vật phẩm mây tre đan thủ công. Sau 10 năm lưu giữ và bảo tồn cẩn thận, ngày 3/4/2025 các sản phẩm văn hóa ý nghĩa của người nghệ nhân già nhất Việt Nam tài năng đã chính thức được trưng bày trang trọng tại Saigon Lotus.

Trong khoảnh khắc trao những tác phẩm ấy, người nghệ nhân già với đôi mắt sáng ngời và nụ cười phúc hậu đã chia sẻ ước nguyện: “Tôi mong những món thủ công này sẽ tiếp tục kết nối các thế hệ trẻ và bạn bè quốc tế với vẻ đẹp và niềm tự hào về di sản văn hóa Việt Nam, ngay cả khi tôi không còn nữa”. Ước mơ ấy sau hành trình 10 năm hôm nay đã trở thành hiện thực tại Saigon Lotus, nơi các vật phẩm thủ công không chỉ là niềm tự hào của người Việt mà còn được bạn bè quốc tế trân quý và tôn vinh.

Hành trình “toàn cầu hóa” của chị Nhung bắt nguồn từ những ngày còn là một cô bé nhút nhát, sống trong nỗi sợ và sự lo âu “Tôi từng là cô gái rụt rè nhất lớp, không bạn bè, không tự tin, luôn sợ hãi khi phải phát biểu trước lớp,” chị kể. Nhưng mọi thứ thay đổi khi chị tham gia các dự án tình nguyện. Những trải nghiệm ấy không chỉ giúp chị tìm thấy niềm vui khi mang lại nụ cười và sự ấm áp cho mọi người xung quanh mà còn là giá trị bản thân và tiếp tục mở ra cánh cửa đến với những cơ hội lớn, như Hội Nghị Thượng Đỉnh của Liên Hiệp Quốc và Học bổng toàn phần danh giá Chevening của Chính phủ Anh, đưa chị đến hơn 30 quốc gia tham dự các hội nghị quốc tế và các diễn đàn toàn cầu do Liên Hiệp Quốc, UNESCO, UNICEF, WHO, và Tàu Hoà Bình quốc tế Peace Boat trong vai trò là một diễn giả khách mời và đại diện thanh niên Việt Nam.

Từ những trải nghiệm học tập và đi quốc tế hơn 20 năm qua, chị Nhung lấy lòng biết ơn làm kim chỉ nam sống: thực hành lòng biết ơn bằng cách trao đi và lan tỏa giá trị. Tại Saigon Lotus, chị tập trung đào tạo thế hệ trẻ với các kỹ năng sống, tư duy phát triển, trí tuệ cảm xúc và khả năng diễn thuyết. “Tôi muốn giúp các em tin vào bản thân, trở thành những công dân toàn cầu tự tin, bản lĩnh, giàu lòng trắc ẩn”, chị chia sẻ.

“Reading With Me”, một sáng kiến Đọc Sách Cùng Tôi do chị Nhung và các cộng sự đồng sáng lập và tài trợ bởi Saigon Lotus, khuyến khích trẻ em xây dựng thói quen đọc sách từ bé nhằm phát triển tư duy phản biện, sự đồng cảm và khả năng ngôn ngữ vượt trội. Đồng thời, các con học tư duy cầu tiến giúp các con trở nên kiên cường hơn khi phải đối mặt với những áp lực vô hình từ thế giới số. Các hoạt động như cuộc thi diễn thuyết tiếng Anh quốc tế, tranh biện, giải thưởng tài năng trẻ và vinh danh tấm gương sống tử tế trong cộng đồng của Saigon Lotus đã giúp hàng trăm trẻ em và thanh niên từ Việt Nam, Anh, châu Âu và Mỹ phát triển tư duy sống tử tế, sống với lòng biết ơn, tự tin, bản lĩnh và phát triển kỹ năng lãnh đạo.

Saigon Lotus không chỉ là nơi bảo tồn di sản mà còn là trung tâm nuôi dưỡng, đào tạo thế hệ trẻ. Trung tâm tự hào trao học bổng và cơ hội thực tập hưởng lương cho các bạn trẻ tại Middleton và Manchester trong lĩnh vực giao tiếp với khách hàng, kỹ năng pha chế và đào tạo bếp nấu món Việt, cùng các khóa học kỹ năng sống, kỹ năng lãnh đạo hướng các con sống khỏe hơn và hạnh phúc hơn mỗi ngày ngay tại Saigon Lotus giúp các em phát triển kỹ năng sống, tư duy sáng tạo và khả năng thích nghi.

Các dự án tình nguyện định kỳ không chỉ tạo ra một bầu không khí tràn ngập lòng tốt và tinh thần cộng đồng, mà còn mang lại những bài học quý giá cho chính những người tham gia.

“Saigon Lotus là ngôi nhà của lòng biết ơn, sự trao đi và tình yêu thương”, chị Nhung nói. “Mỗi sự kiện, mỗi dự án đều là cơ hội để chúng tôi kết nối, chia sẻ và nâng đỡ lẫn nhau. Đó là nhịp đập của Saigon Lotus, là tinh thần mà tôi trân trọng nhất”.

Saigon Lotus không chỉ là một nhà hàng Việt, mà còn là một ngôi nhà chung, một trung tâm văn hóa và nghệ thuật Việt Nam - vương quốc Anh sống động, nơi tinh thần và nét đẹp văn hóa, sự hiếu khách cùng tinh thần cộng đồng của con người Việt Nam được lan tỏa mạnh mẽ. Từ những món ăn thuần Việt, những tác phẩm thủ công đậm chất truyền thống, đến các dự án tình nguyện và giáo dục, Saigon Lotus đã biến ước mơ của người nghệ nhân 90 tuổi (lúc chị Nhung gặp ông hơn 10 năm trước) và ước mơ của chính chị Nhung thành hiện thực: một không gian nơi văn hóa Việt Nam được tôn vinh, kết nối các thế hệ và chạm đến trái tim bạn bè quốc tế.

Từ Manchester, Saigon Lotus thắp sáng ngọn đèn văn hoá Việt, để mỗi người con xa xứ khi bước vào đều thấy bóng dáng quê hương, và bạn bè quốc tế khi rời đi đều mang theo trong tim một chút hồn Việt.

“Saigon Lotus: Ngôi nhà văn hóa Việt – Anh” đang viết tiếp câu chuyện về niềm tự hào dân tộc, lòng biết ơn và sứ mệnh nuôi dưỡng thế hệ tương lai. Với sự đồng hành của bạn bè và cộng đồng người Việt và bạn bè quốc tế, Saigon Lotus sẽ vững bước tiếp tục sứ mệnh lan tỏa, mang vẻ đẹp Việt Nam đến gần hơn với thế giới./.

PV